Poszukiwanie nowych złóż surowców mineralnych jest obecnie jednym z najważniejszych ogniw, które łączy współczesną naukę oraz przemysł i biznes. Prawidłowe szacunki (nawet te wstępne) pomagają zmaksymalizować zyski, minimalizować wydatki, a w wielu przypadkach w ogóle umożliwiają rozpoczęcie eksploatacji złoża. Geologia górnicza odgrywa na tym polu jedną z ważniejszych ról.
W jaki sposób rozpoczyna się proces poszukiwania złoża?
Duże korporacje wydobywcze, stale poszukują nowych miejsc, z których można wydobywać cenne surowce, kiedy obecnie eksploatowane kopalnie przestaną być opłacalne, lub nastąpi z czerpanie złoża wydobywanego surowca. W początkach przemysłu wydobywczego geologia górnicza nie była pełnoprawną nauką. Złóż szukano albo na chybił trafił, albo opierano się na intuicji osób z bogatym doświadczeniem. Intuicja ta nie była jednak tylko intuicją http://geomain.pl/. Osoby z bogatym doświadczeniem kojarzyły pewne fakty, które występowały na terenie innych miejsc wydobycia, i na ich podstawie podejmowano decyzję o zbadaniu danego obszaru. Z czasem wiele z tych danych zebrano i usystematyzowano, dodano do tego wiedzę geologiczną, i tak powstała nauka, którą obecnie nazywamy geologią górniczą. W naszych czasach geologia górnicza bazuje na tak ogromnym doświadczeniu poprzedników oraz na przeprowadzeniu wielu badań, że w zasadzie pierwsze szacunki co do lokalizacji złóż, można wykonywać zza biurka, dysponując jedynie mapą geologiczną terenu i informacjami o jego przeszłości geologicznej.
Czy geologia górnicza ogranicza się jedynie do szukania lokacji wydobywczych?
Geologia górnicza to bardzo rozbudowana nauka. Początkowo bazowała ona na wiedzy geologicznej, potrzebnej do sprawnego lokalizowania złoża. Z czasem jednak dochodziły do niej również inne zagadnienia, najczęściej związane z problemami, jakie występowały w danym złożu. Problemów tych było oczywiście bardzo dużo i dotyczyły one zarówno samego złoża, jego geologii, jak i składu chemicznego i mineralogicznego. Najprostszym przykładem tego, z czym musi się zmierzyć geolog górniczy, jest oszacowanie opłacalności wydobycia. Pod uwagę należy tutaj brać nie tylko samą zawartość szukanego pierwiastka lub związku chemicznego w rudzie, ale i możliwości eksploatacji z punktu widzenia wykorzystanej technologii.
Jakie technologie wchodzą w grę?
Geolog górniczy bardzo często jest proszony o wystawienie opinii, na temat tego, jaka technologia wydobywcza jest najbardziej opłacalna, lub jaka będzie w ogóle możliwa do zastosowania. W przypadku surowców płynnych lub lotnych (głównie ropa naftowa i gaz ziemny), mamy do czynienia z różnego rodzaju odwiertami, ale nawet tutaj mamy kilka technologii. W przypadku kopalin stałych najbardziej opłacalne są kopalnie odkrywkowe. Możliwość ich zbudowania zależy jednak od warunków geologicznych w tym od głębokości zalegania złoża oraz warunków hydrogeologicznych. Kopalnie głębinowe są również opłacalne, ale zależy to głównie od tego, czy możemy pod ziemię wprowadzić ciężki sprzęt. Kwestia związana z możliwościami wprowadzania ciężkiego sprzętu są bardzo istotne. Można to doskonale zobrazować na przykładzie polskich kopalń węgla kamiennego w zagłębiu śląskim oraz wałbrzyskim. Choć wałbrzyski węgiel nie ustępował jakościowo węglowi ze śląska, cena jego wydobycia była bardzo wysoka. Wpływ na cenę miał głównie fakt, że we wałbrzyskich kopalniach nie można było wprowadzić ciężkiego sprzętu po ziemię, a dodatkowo w złożach tych było uwięzione bardzo dużo metanu. Wszystko to było również związane z geologią obszaru. Złoże wałbrzyskie było mocno „poszarpane” przez ruchy górotwórcze, co stwarzało wymienione wyżej zagrożenia i bariery.
Ekologia a geologia górnicza
Każda eksploatacja surowców mineralnych ingeruje w środowisko naturalne. Wpływ na środowisko staje się coraz bardziej istotny. Dla przykładu wiele kopalń odkrywkowych zlokalizowanych w środkowej Polsce powoduje tak duże obniżenie poziomu wód gruntowych, że obecnie w suchych miesiącach zagrożone są ujęcia wody pitnej dla ludności. Obniżanie się poziomu wód gruntowych jest również niebezpieczne dla rolnictwa, leśnictwa oraz w zasadzie dla każdego aspektu związanego z działalnością człowieka na danym obszarze, oraz ze środowiskiem naturalnym. Oprócz samego faktu obniżania się poziomu wód gruntowych należy również mieć na uwadze wpływ na środowisko przemysłu przetwarzającego rudę. W wielu przypadkach przemysł taki jest toksyczny i lokalizowanie np. huty aluminium w pobliżu osiedli ludzkich lub obszarów istotnych dla ekosystemu nie jest dobrym rozwiązaniem. Podobnych przykładów można by wyliczyć oczywiście więcej. Geologowie górniczy oraz technologowie muszą rozumieć te kwestie http://geomain.pl/#czym-sie-zajmujemy. Z wyżej wymienionych powodów geologia górnicza, jest niezwykle istotną nauką. Przede wszystkim pozwala ona na rozpoczęcie wydobycia bez zbytniego narażania się na straty, ale z drugiej strony pozwala ona to wydobycie prowadzić w sposób jak najmniej ingerujący w środowisko naturalne, co ma olbrzymie znaczenie zarówno dla człowieka, jak i zwierząt i roślin, o czym wspomniano wyżej.
